?ükran Han?m, hastanedeki göreviniz yan?nda dernek ba?kanl???n?z da var. BUHASTER Derne?inizle ilgili sorular?m? sona sakl?yorum.Öncelikle ö?renmemiz gereken HIV/AIDS nedir? Hastal???n Dünyada ve Türkiye’deki seyri ne durumda?

HIV, insan ba????kl?k yetmezli?i virüsüdür. AIDS ise sonradan edinilmi? ba????kl?k yetmezli?i sendromudur. HIV ve AIDS kesinlikle bir birinden ayr? iki olgudur. HIV, insan?n ba????kl?k sistemini etkileyen bir retro* virüstür. Yani, ba????kl?k sistemini zay?flatarak vücudun direncini farkl? enfeksiyonlara kar?? güçsüz hale getirir.

Bir ki?i HIV ile enfekte olmu?sa bu ki?iye HIV pozitif (sero pozitif) ya da kronik HIV ta??y?c?s? denir.HIV ile enfekte olmak kesinlikle AIDS olmak anlam?na gelmez. HIV’in, AIDS’e neden olabilen bir virüs oldu?u do?rudur. Ancak HIV pozitif bir ki?inin tedavi ve ilaç kullan?m? sürecinde hekiminin önerilerine uymas? onun AIDS evresine hiç ula?madan sa?l?kl? bir birey olarak ya?am?n? sürdürmesini sa?lar. Böylece HIV kronik bir süreç izler. AIDS evresindeki bir ki?i ise uygun ve etkili bask?lay?c? tedavi yöntemiyle ta??y?c?l??a gerileyebilir. AIDS, sonradan edinilmi? ba????kl?k yetmezli?i sendromudur. Sonradan edinilen ifadesi, hastal???n irsî olmad??? anlam?na gelir. Ba????kl?k Sistemi Yetersizli?i ifadesi, vücudun ba????kl?k sisteminin çökmesi anlam?na gelir.Yani vücudun ba?ta bula??c? hastal?klar/enfeksiyonlar olmak üzere di?er birçok hastal?kla?a kar?? temel savunma ve direncini dü?ürür. Sendrom kelimesi ise ba?ka hastal?kla(rla) ba?lant?s? olabilecek çe?itli enfeksiyon türlerinin yaratt??? klinik durumu ifade eder. Ki?i, uygun, etkili ve virüsü bask?lay?c? tedavi almad??? durumda HIV ilerleyen süreçte AIDS’e neden olabilir. Bunun için HIV pozitif bir ki?inin gecikmeden uygun, etkili ve virüsü bask?lay?c? tedaviye eri?imi büyük önem ta??r.

Dünya Sa?l?k Örgütü verilerine göre, dünyada HIV ile ya?ayan birey say?s? 36 milyona ula?t?. Dünya genelinde HIV pozitiflerin say?s? azal?rken, Do?u Avrupa ve Orta Asya’da art?yor. Türkiye ise Ukrayna, Moldovya ve Rusya ile birlikte hasta say?s? artan ülkeler aras?nda ve ilk s?rada yer al?yor.

Toplum taraf?ndan d??lanma, damgalanma, i?ini, ailesini kaybetme korkusu nedeniyle insanlar seslerini ç?karam?yor ve hatta test yapt?rmaktan korkuyorlar. Bu konuda hasta haklar? yani gizlilik gibi konular nelerdir?

HIV ile ya?amak, günümüz t?bb? ile bilinçli ki?i için hayat? ya?amay? engellemeyen bir durum haline geldi. Günümüzde ise hala HIV pozitif ki?inin hayat? ya?amas?n? virüs de?il bizler yani toplum engelliyoruz. Bilmedi?imiz ?eyden korkuyoruz ve korktu?umuzu d??l?yoruz. Oysa riskler hepimiz için var ve her birimiz bir gün HIV'e sahip olabiliriz; t?pk? ba?ka hastal?klara sahip olabilme ihtimalimiz gibi,

Bir de damgalanma korkusu oldu?undan fazla alg?lan?yor olabilir. Sonuçta yap?lan bu testler hasta onay? al?nd?ktan sonra yap?lan bir testtir. Hastan?n r?zas? olmadan yap?lamaz. Dolay?s?yla ilk etapta hastan?n onay? al?n?r. Bak?lan yerde mutlaka hekimin ve kurumun hasta gizlili?ine önem göstermesi gerekir. Yasal olarak böyle bir önlem al?nmas? tavsiye edilmektedir.

Burada kay?t bilgilerinin aç?k olmas? damgalanma ku?kusu do?urmaktad?r ama bunun bir yasal koruma alt?nda oldu?u unutulmamal?d?r. Bu nedenle ki?ilerin endi?e ta??mamas? gerekir.

Sizin bir fark?ndal?k etkinli?inizde ö?renmi?tim. HIV; birlikte yemek yiyerek ya da sosyalle?erek bula?maz. Kom?unuzun HIV+ olmas? kom?uluk yapman?za engel olmaz. HIV/AIDS nas?l bula??r? Hangi durumlarda korkmal?y?z ve tedavisi hakk?nda neler söylersiniz?

HIV korunmas?z cinsel ili?ki, enjektör-i?ne payla??m?, Gebelik, do?um yada emzirme sürecinde anneden bebe?e bula??r, uyu?turucu kullan?m?, dövme ya da piercing için kullan?lan enjektör/i?nenin payla??lmas?, mesleki maruz kalma (Örn: t?bbi personelin, i?ne ya da bisturi kullan?m? s?ras?nda maruz kalabilecekleri kesik ya da batmalar),

Nas?l bula?maz nelerden korkmamam?z gerekir konusuna gelecek olursak ,

Aile ya?ant?s?, toplumsal ya?am ile BULA?MAZ!

El s?k??ma, kucakla?ma, cilt temas? ile BULA?MAZ!-

Sosyal öpü?me ile BULA?MAZ!

Yemek ve içki, tabak, ka??k, bardak ile BULA?MAZ!

Yüzme havuzu ile BULA?MAZ! 

Banyo, tuvalet ile BULA?MAZ!

Giysi ve çama??r ile BULA?MAZ!

Böcek ve sinek sokmalar? ile BULA?MAZ!

HIV günlük ya?amda ayn? odada bulunmaklaBULA?MAZ!

Ayn? havay? solumakla BULA?MAZ!

Bir yaz?da okumu?tum bu hastal?k daha çok kad?nlar etkileniyormu?. Do?ruluk pay? nedir?

HIV/AIDS hastal??? tan?mland??? ilk y?llarda kad?nlarla erkeklerin oran? %8 iken, %18-20'lere, son y?llarda ise %45-50'lere yükselmi? durumdad?r. Kad?nlar aleyhine bir durum ortaya ç?km??t?r. Aral?k 2007 y?l? verilerine göre, ço?u ülkede erkek kad?n oran? e?itlenmi? durumdad?r ve ara?t?rmac?lar bu e?itlenme trendinin geriye dönemiyece?ini tahmin etmektedirler. Afrika'da ise kad?n erkek oran?, kad?nlar %80, erkekler %20 olarak tersine dönmü?tür. Sonuçta kad?nlar?n daha fazla HIV enfekte olmalar?, HIV enfekte bebek do?urma oranlar?n? art?rmaktad?r.

2 y?l önce gönüllü olarak zevkle yer ald???m BUHASDER'in (Bula??c? Hastal?klar? Önleme Derne?i) fark?ndal?k etkinli?inde yurdum insan?n?n ne kadar önyarg?l? oldu?unu bir kez daha görmü? oldum. Bro?ür vermeye çal??t?klar?m?zdan baz?lar?ndan tepki gördük, baz?lar? öcü gibi kafas?n? bile kald?rmadan geçip gittiler. Yakla??rsak bize de bula??r gibisinden. Bu etkinli?i kimler düzenlemi?, amaçlar? nedir diye ilgilenen çok az insan oldu. San?yorum bizi haklar?n? arayan aidsli birkaç hasta sand?lar:) Ben o hastalar?n neler çekti?ini ya?am?? oldum. Türkiye de öteki olmak gerçekten çok zor. Öteki olaca??na öl daha iyi.

Benim birebir ya?ad?klar?mdan yola ç?karak ?öyle sormak istiyorum. Bu hastal?kla mücadelede e?itimi nereye koyabiliriz? Yanl?? bilgiler, tabular, insanlar?n önyarg?lar? ve bilinmeyenler nedeniyle bu hastal?k di?er hastal?klardan farkl? konumda. Bu farkl?l?k sebebiyle hastal???n psikososyal durumunu merak ediyorum. Bu konuda neler yap?l?yor?

Hayat?n her zaman pozitif yönlerini görebilmek, anlaml? bir ya?am sürdürmenin ko?uludur. Ayr?ca pozitif ç?kar?mlara negatif deneyimler sebep olmaktad?r. Çünkü güçlüklerle mücadele sürecinde birey daha güçlü olmay? ö?renmekte ve daha zengin deneyim kazanmaktad?r.

Bir HIV/AIDS hastas?n?n ya?am?ndaki pozitif noktalar ?öyle s?ralanmaktad?r; Bireyin s?n?rl?l?klar?n? kabul etmeyi ö?renmesi, gücünü ke?fetmeyi ve amac?n? hedeflerini netle?tirebilme becerisini kazanmas?, günün o an?n?, ya?am?n?n o gününü ya?amay? ö?renmesi, ?imdi ve burada ya?am?ndaki güzel ?eyler üzerinde odakla?may? ö?renmesi, aile, arkada?, sevgili, tan?d?k hatta hiç tan?mad?klar? ki?ilerin deste?ini alma deneyimi kazanmalar? gibi. Ancak izole ya?amlar?yla hastalar genellikle eskiyle ba?lant?lar?n? koparm?? durumdad?rlar. Güçlendirme yakla??m?n?n temel i?levi ise yukar?da de?inilen müdahale odaklar? çerçevesinde zay?flayan ve yeniden olu?turulmas? gereken tüm ba?lant?lar?n kurulmas?na yöneliktir.

Bize sizin Ba?kan? oldu?unuz BUHASDER;i (Bula??c? Hastal?klar? Önleme Derne?i) anlat?r m?s?n?z? Hangi alanlarda çal???yorsunuz? Etkinlikleriniz nelerdir ve kap?n?z herkese aç?k m?

Bula??c? Hastal?klar? Önleme Derne?i 29 /08/2008 tarihinde, Toplumun bula??c? hastal?klardan korunmas? için e?itici, önleyici, koruyucu ve tedavi edici çal??malar yapmak amac? ile kurulmu?tur. Bula??c? hastal??a yakalanm?? veya risk olu?turan ki?ilere ve gruplara t?bbi bak?m, sosyal ve psikolojik destek sa?lanmas?, yard?mlarda bulunulmas? amac?yla kurulmu?tur. Bula??c? hastal?klarla ba? etmenin  en temel ko?ulu toplumda  bilgi ve fark?ndal?k düzeyini art?rmakt?r. Bilindi?i üzere bula??c? hastal?klar her geçen gün artarak toplumsal bir sa?l?k sorunu olarak kar??m?za ç?kmaktad?r. Bula??c? hastal?klardan çok basit önlemlerle  korunmak mümkün iken,  bu önlemlere dikkat edilmedi?i ve önlemler al?nmad??? için hastal??a yakalanm?? insan say?s? her geçen gün artmakta, sorun büyümektedir. Ölümcül hastal?klar ba?ta olmak üzere bir çok bula??c? hastal?k nedeni ile yurtta??m?z sa?l???n? kaybetmekte.Bula??c? Hastal?klar? Önleme Derne?i olarak ç?kt???m?z yol çok uzun bir yoldur. Bu yol kentlerden, köylere, mezralara, Anadolu’nun en ücra kö?elerine kadar durmadan yürüyece?imiz bir yoldur. Bula??c? hastal?klardan kimsenin ölmemesi, çok k?ymetli varl?klar?m?z olan bebek ve çocuklar?m?z?n kaybedilmemesi en önemli amaçlar?m?zdan biridir.  Bizim hedefimiz; yapaca??m?z konferanslar, seminerler, yüzyüze görü?meler, verece?imiz e?itimlerle, bilgisizliklerin giderilmesi “bilgi toplumu olma yolunda” emin ad?mlar atarak hep birlikte zorluklar? a?makt?r.Yapm?? oldu?umuz ve devam eden etkinliklerimiz ise  TÜB?TAK, ?zmir ?l Milli E?itim Müdürlü?ü ve Konak Beled?yesi ile ilkö?retim okullar?na yönelik "ellerimizi y?kayal?m, sa?l???m?z? koruyal?m projesi” yap?ld?. 2) ?lkö?retim okullar?nda tiyatro e?li?inde hijyen e?itimleri verildi. 3)Kad?nlar, lise ve üniversite ö?rencilerine yönelik belediyeler ve çe?itli sivil toplum kurulu?lar? ile ortakla?a düzenlenen bula??c? hastal?klar ve korunmaya yönelik e?itimler yap?ld?. 4)Bilimsel çal??ma olarak 7 Sempozyum ve 1 kongre olmak üzere iki y?lda bir Tepecik Enfeksiyon Günleri düzenlendi. 5)K?z çocuklar?na kar??l?ks?z e?itim bursu verilmektedir. 6)Bilimsel içerikli kitaplar yaz?ld?(transplant enfeksiyonlar?, yo?un bak?m ünitesinde enfeksiyonlar, ya?l?larda antibiyotik kullan?m?,ya?l?lardainfeksiyon, bilimsel çal??, vatan ve s?hhat, s?tma). 7)Çal??tay (?zmir, Gaziantep), konferans (çok say?da), toplant?lar( ?zmir, Çanakkkale, K?br?s, Var?ova, Sn Petersburg)kurslar (3 kez biyoistatistik, kongre ve sempozyumlarda HIV, Fibroscan, Kateter infeksiyonlar? ve Bak?m?, ?mmunoloji) düzenlendi. 8) TRT radyoda uzman hekimlerimiz taraf?ndan halk? bilinçlendirecek söyle?iler yap?ld?. 9)Önemli günlerde çe?itli mekanlarda halk? hijyen ve bula??c? hastal?klar konusunda (HIV, domuz gribi, KKKA vb) bilgilendirici bro?ürler da??t?ld?. 10)HIV/AIDS test ve dan??manl?k merkezinde hizmet verilmekte ve her y?l 1 Aral?k Dünya HIV/AIDS gününde bilgilendirici bro?ürler ve kondom da??t?m? yap?lmaktad?r. 14) Toplumun bula??c? hastal?klar yönünden taranmas?na yönelik köylere kasabalara gidilerek toplum sa?l??? taramalar? yap?ld?, 15)Bilimsel projeler çe?itli ortaklarla (TÜB?TAK, VHSD, Ege Ü i?birli?iyle) yürütüldü. 16)Birle?mi? Milletler ile birlikte mülteci sa?l??? projesi yürütüldü. 18)Türkiye'nin çe?itli illerinde temsilcilikler arac?l??? ile e?itici faaliyetlerimiz devametmektedir (.Mardin, Bursa, Sakarya, Ankara,Samsun,Sivas,Erzincan,?stanbul, Mersin, Çanakkale illerinde). Ç?kt???m?z bu yolda bize katk? ve destek sunanlara, güç katanlara ?ükranlar?m? sunuyorum.

Sevgili dostum zaman ay?r?p bizi bilgilendirdi?in için çok te?ekkürler. Do?ru bilgiyi ö?renmek hayat kurtar?r diyoruz.

RÖPORTAJ: HACER AYDIN